Erteleme Hastalığı

Bu yazımda son günlerde sıklıkla karşımıza çıkan ‘’Erteleme Hastalığı’’ konusunu ele alacağım. Önce peşin peşin şunu açıkça söyleyeyim. Tıp literatüründe böyle bir hastalık yok. Ama hayır, tembellik halinin havalı  ‘’Procrastination’’ söylemiyle bir şekle büründürülme çabası da değil. Zamanın ruhuna özgü olarak görülme sıklığı artan bir durum.

Neden bu konu?

Bildiğiniz gibi zamanınızı verimli kullanmak, hayattan zevk almak ve geleceğe dair planlamalar yapmak için zaman yönetimi becerisi ön plana çıkıyor. Hele de günümüz dünyasında. İşte zamanı etkin yönetememek veya yapılması gereken işleri sürekli olarak ertelemek, çoğu zaman için başarının önündeki en önemli engel oluyor. Erteleme hastalığı olarak tanımlanan bu durum, günlük rutinleri önemli ölçüde aksatmaktadır.

Erteleme Hastalığı Nedir?

‘’Procrastination’’ yani erteleme hastalığı, gerçekçi nedenleri olmamasına rağmen kişinin yapması gereken işi ötelemesi ve konuyu karakter haline getirmesidir. İşi yapmamak için çeşitli bahaneler arkasına saklanmak veya bilinçli olarak başka bir şeylerle uğraşmak, erteleme hastalığı olan kişilerin en belirgin özelliğidir.

Erteleme hastalığı olan kişiler, zamanı olan her şeyi devamlı olarak erteleme eğilimindedirler. Mesela Proje teslim tarihiniz yaklaşıyor ancak siz daha az önemli olan işlere yöneliyorsanız ya da sevdiğiniz konularla ilgilenmeye devam ediyorsanız, tebrikler! Büyük ihtimalle erteleme hastasısınız! Bu erteleme hali genellikle son ana kadar devam eder. Hayatımızda yeni bir dönemin başlangıcı olacak o meşhur Pazartesi’ler, Bayramdan ya da Tatilden Sonra’lar da yine bu davranış durumuna verilebilecek örneklerden.

Erteleme Hastalığının Belirtileri Nelerdir?

Yukarıda kısmen belirttik ama daha detaylı bakacak olursak, Erteleme hastalığı belirtileri, kişiden kişiye değişebilmektedir. Bu durum iş, eğitim ve sosyal hayatın yönetimini zorlaştırabilir ve çeşitli başka sorunların oluşumuna da neden olabilir. Uzmanlar, Erteleme hastalığı bulunan kişilerde yaygın olarak görülen semptomları şu şekilde sıralıyor;

Sürekli erteleme isteği, Karar verememek, İşleri biriktirmek, Bahaneler üretmek, Stresli ve kaygılı hissetmek, Motivasyon eksikliği, Detaylı çalışmamak.

Erteleme Hastalığı Kimlerde Görülür?

Erteleme hastalığı herkeste her yaşta görülebilir. Genellikle sıkıya gelemeyen, üşengeç ve zaman yönetimi becerisine sahip olmayan kişilerde sıklıkla görülür. Ayrıca mükemmeliyetçilik takıntısı olanlar da bu davranışa meyillidirler. Bunun dışında duygusal olarak zor bir dönem geçiren kişilerde de motivasyon eksikliğinden bu durum görülmektedir. Yine işi önemsiz bulmak veya kendi için uygun olmadığını düşünmek erteleme hastalığı olan kişilerin ortak özelliğidir.

Erteleme Hastalığının Nedenleri Nelerdir?

Elbette bu hastalık yani kayıtsız kalış ya da kaçış hali ve bunu sürekli olarak tekrarlamak bir sonuçtur. Bizi bu noktaya getiren sebepleri ise uzmanlar şu şekilde sıralıyor;

Başarısız olma kaygısı, Bilgiye duyulan güvensizlik, Mükemmeliyetçilik algısı, Planlamada yaşanan aksaklıklar, Verimsiz zaman yönetimi, Yeterli motivasyonu bulamamak, Bitirememe endişesi, Birden fazla işi aynı anda yapmaya çalışmak, Yapılacak işi önemsiz bulmak.

Erteleme Hastalığı Tedavi Edilebilir Mi?

Her ne kadar başlangıçta bunun bir hastalık olmadığını söylesek de bu duruma bir hastalıkmış gibi yaklaşarak tedavi edebiliriz. Kendimizi gözlemledikten sonra öncelikle bu davranışı (varsa) kabul etmek ilk adım olmalı. Ardından bizi bu davranışa iten etkenleri not almak bir diğer kritik adım olarak karşımıza çıkıyor. Sonrasında ise hedefimiz zaten, bu etkenlerle ayrı ayrı mücadele etmek şeklinde olacak. Burada kök nedeni bulmak çok önemli ki genelde karşılan tablo; İşin temelindeki zaman yönetimi ve doğru motivasyon eksikliği. Etkili zaman yönetiminin temeliyse, bireyin yapması gereken işleri planlaması ve kendi koyduğu kurallar dahilinde hareket etmesidir.

Elbette Bu süreci kendiniz yönetebileceğiniz gibi dilerseniz profesyonel bir destek de talep edebilirsiniz. Kişinin kendini bu konuda motive edebilmesi çok önemlidir. Bu durum kronikleştikçe çeşitli problemlerin oluşumuna da yol açabilir. Bu nedenle ihmale de gelmez.

Erteleme Hastalığından Nasıl Kurtuluruz?

Erteleme döngüsünü kırmak bir gecede gerçekleşmez. Kişisel farkındalık, uygun stratejiler ve biraz öz disiplinin bir kombinasyonunu gerektirir. Aşağıda, ertelemeyi bırakmanıza ve odaklanmanızı ve üretkenliğinizi artırmanıza yardımcı olacak bazı uygulanabilir ipuçlarına yer verdim

Zaman yönetimi Teknikleri kullanın

Eisenhower matrisi gibi zaman yönetimi tekniklerini temel alarak size uygun bir günlük rutin oluşturun. Bekleyen iş yükünüzü, hemen yapacaklarınız, planlayarak daha sonra yapacaklarınız, delege edecekleriniz ve reddedecekleriniz şeklinde gruplayabilirsiniz. Son kısım için gerektiğinde ”hayır” diyebilmeyi de öğrenmemiz gerekiyor elbette. Bunun dışında genel olarak İşe konsantre olmakta zorlanıyorsanız, kısa bir süre için alarm kurarak ve sonrasında mola vererek çalışmanızı zaman kutusuna alın. Bu yöntemler zamanınızı daha iyi yapılandırmanıza, akış durumuna geçmenize ve görevlerin daha az ürkütücü görünmesine yardımcı olabilir.

2 dakika kuralını deneyin

2 dakika kuralı, ertelemenin üstesinden gelmek için basit bir stratejidir. Bir görevin tamamlanması iki dakikadan az sürüyorsa, ertelemek yerine hemen yapmanız gerektiğini öne sürer. Bir maile dönüş mü yapmanız mı lazım? Hemen yapın. Birini aramanız mı gerekiyor? Hemen arayın. Bu kural, hızlı bir şekilde tamamlanabilecek ancak genellikle ertelenen küçük görevler için kullanışlıdır ve listenizin yığılmasını önler.

Öz disiplininiz üzerinde çalışın

Öz disiplin, yapılacaklar listenizde yapmak istemediğiniz şeyler için kendinize zorbalık yapmak değildir. Bunun yerine, bilinçli kararlar (gerçekten ulaşmak istediğiniz hedefler) belirleyerek ve bunlar üzerinde tutarlı bir şekilde çalışarak öz disiplin uygulamayı deneyin. Zamanla bu uygulama zihninizi eğitmenize ve erteleme eğiliminizi azaltmanıza yardımcı olabilir.

Dikkat dağıtıcı unsurları en aza indirin

Dikkat dağıtıcı unsurlarınızı belirleyin ve bunları ortadan kaldırmanın veya azaltmanın yollarını bulun. Bu, telefonunuzdaki bildirimleri kapatmak veya özel bir çalışma alanı oluşturmak anlamına gelebilir. Dikkat dağıtıcı sesleri dışarıda tutmak için odak müziği de kullanabilirsiniz.

Karmaşık görevleri küçük, yönetilebilir adımlara bölün

Karmaşık görevleri daha küçük, yönetilebilir görevlere bölün. Bu, ulaşılabilir kişisel hedefler belirlemenin önemli bir parçasıdır. Genellikle büyük yapılacak işlerle ilişkilendirilen bunalmayı azaltmak için her seferinde daha küçük bir görevin üstesinden gelin.

Küçük kazançlar için kendinizi ödüllendirin

Ne kadar küçük olursa olsun başarılarınızı kutlayın. Ödüller sizi devam etmeniz için motive edebilir ve erteleme eğiliminizi azaltabilir.

Farkındalık ve rahatlama teknikleri uygulayın

Genellikle ertelemeyi körükleyebilen stres ve kaygıyı yönetmek için dikkatli nefes alma ve meditasyon gibi farkındalık uygulamalarını dahil edin.

Durumunuzu birlikte değerlendireceğiniz bir dost edinin

Sizi sorumlu tutacak birine mi ihtiyacınız var? Arkadaşlarınızdan, ailenizden veya profesyonellerden sizi değerlendirmeleri ya da desteklemeleri için yardım istemekten çekinmeyin. Başkalarından destek ve cesaret almak, ertelemeyi bırakmanıza yardımcı olabilir ve size fikir veya başa çıkma araçları verebilir.

Yansıtın ve ayarlayın

Hangi stratejilerin sizin için işe yaradığını düşünün ve gerektiğinde ayarlayın. Ertelemenin üstesinden gelmek bir yolculuktur ve ilerledikçe yaklaşımınızı ayarlamaya devam etmeniz normaldir.